عنوان کتاب:       فرهنگِ گذرگاه

 لغات و اصطلاحات عامیانه و گفتاری دری  افغانستان 

 دوین و نگارش: تورپیکی و عارف عزیز
تقریض و تصحیح:            عبدالحلیم قیومی
دیزاین پشتی:      پروین عزیز
تعداد صفحه 450
سال نشر 2017

انجمن فرهنگ افغانستان «انتشارات بامیان»
قیمت:                           35 یورو

راجستر کتابخانة عمومی فرانسه – پاریس
ISBN: 978-2-914245-7-08

مقدمه

     هموطنان عزیز- دانشمندان و اهل قلم.

بعد از عرض ارادت به همه هموطنان عزیز، خصوصاً آنهائی که قلب شان برای مادروطن، برای حفظ فرهنگ و زبان های محبوب ما دری، پشتو، اوزبکی، هزاره گی و دیگر زبان ها و لهجه های وطنی ما که سخت مورد تاخت و تاز قرار گرفته می تپد، عرایض چند خدمت تقدیم میگردد.

متأسفانه از حدود نیم قرن به اینسو، حوادث ناگوار و متواتری که بالای کشور عزیزِ ما و هم میهنان ما وارد آمد و تا امروز هم دوام دارد؛ در نتیجة آن قشر روشنفکران قسماً قربانی و متباقی را مجبور به ترک دیار و ماوا نمودند تا زنده گی در غربت و عزلت را قبول نمایند. خطر اینهم موجود است تا ارزشهای فرهنگی ملی (زبان و ادبیات) ما نیز مانند دیگر آثار تاریخی و مردمی دستخوش محو و نابودی قرار گیرند.

برای حفظ زبان و طرز گفتار مردم ساکن مناطق مختلف کشور (ازهرقوم و تباری که بوده و هستند)، اولتراز همه تدوین یک قاموس عمومی زبانهای رائج و اصطلاحات ملی ومحلی کلیة اقوام یک امر مبرم و ضروری دانسته می شود.

ازینکه اکثریت ادبا و دانشمندان محترم و صاحبان قلم اهم اکنون پراگنده در اروپا و امریکا بسر میبرند، امکان تدوین چنین اثر بوسیلة یک مجمع مشخص از خبرگان با صلاحیت موجود است. چون اجتماع آنان طور دوامدار ممکن نمی باشد، امکان این موجود است تا هریک نظر به صلاحیت و معلومات مشخص یک ساحة معین (مثلاً قندهار یا بدخشان و غیره) را به عهده گیرند و در اخیر نتائج کار انفرادی باهم توحید گردد. اما شرط اساسی و مهم اینکار اینست تا گرایشهای سیاسی، عقیده وی، قومی ولسانی و اینکه من کیم و تو کی هستی؟ یا چه بودی؟ را به یک سو نهاده و تنها و تنها هدایت حق خدمت به مادروطن هادی و رهنما میباشد، از مشوره ها و تماس دائمی و همرائی با عدة از شخصیت های اهل فرهنگ نیز ضرور میباشد.

ناگفته نباید گذاشت که اقدام نیز و خیرخواهانة عدة از هموطنان ما درین را و در گذشتة نچندان دور به عکس العمل های منفی، حتی طعنه و تمسخر چند نفر (که شاید ناشی از عقدة خودخواهی و خودی بوده باشد) مواجه شده، بعدم موفقیت انجامیده است.

انجمن فرهنگ افغانستان «انتشارات بامیان» اخیراً بازهم از طریق این مرام نیک دست به کار زده، مجموعة اصطلاحات و لغات عامیانة افغانستان، اثر محترم «عبدالله افغانی نویس» را اساس کار قرار داده، به رویت دواوین شعرا و آثار نویسندگان ارجمند گذشته و حاضر تا آنجا که موجود و میسر بوده تحقیق و جست وجو نموده، لغات و اصطلاحات دیگری را دریافت وبه مجموعة مذکور افزوده، تحت عنوان «فرهنگ گذرگاه» تدوین نموده است.

با ذکر مطالب فوق قابل یادآوری میدانم که بنابر عدم دسترسی به آثار و مراجع دیگر از یک طرف و بضاعت اندک اینجانب، مجموعة حاضر کامل و کافی نمیباشد. بنااً از عموم دانشمندان و ادبای بادرد و صاحب اندیشة وطن احترامانه تمنا دارم تا با همکاری با این انجمن در تکمیل و توشیع این مجموعه و تدوین یک فرهنگ جامع و ملی (بطوریکه در بالا ذکر شد، بدون تبعیض و … ) به ندای این انجمن جواب مثبت و مؤثر دهند و نامی از خود در تاریخ فرهنگ و ادب وطن دوست داشتنی بجا آرند.

 در اخیر از دوست بسیار محترم و دانشمند حلیم قیومی که در تصحیح این اثر بامن همکاری بی شائبه نموده و با نوشتن تقریظی این مجموعه را زینت داده است، صمیمانه تشکر میکنم.

از دختر عزیزم پروین جان که پشتی کتاب را دیزاین نموده تشکر نموده و همیشه آرزوی خوشبختی برایش دارم و همچنان از امین جان و ولید جان پسرانم که در امور کامپیوری مرا یاری رسانده اند، موفقیت و آرزوهای نیک خودرا بدرقة راهشان می نمایم.

عارف عزیز
فرانسه انتشارات بامیان
انجمن فرهنگ افغانستان

  اسم کتاب :                               با سپیدهء مهر
گزینة شعر :                                 عزيز پایيز
خزان 2014
تيراژ :                                         ٥٠٠ جلد
دیزاین پشتی: تورپیکی عزیز
امور چاپ و کامپیوتر: عارف عزیز

 

• انجمن فرهنگ افغانستان كه يك موسسة غير انتفاعي ميباشد، افتخار دارد كه از شروع فعاليت خود تا كنون اضافه از 100 عنوان كتاب را طبع به خدمت هموطنان عزيز قرار داده است.
• ليست اين كتاب ها:

•         تاریخ

  • 1.       شرح زنده گي « محمودطرزي» – بقلم عبدالوهاب طرزي
  • 2.       تاج التواريخ (خاطرات اعليحضرت امير عبدالرحمن خان) در دوجلد          
  • 3.       زنان افغان (تعليم وفعاليت هايي اجتماعي درعصراماني) اثر مي اسکنازي                
  • 4.       گريوه نشينان (افغانها، پاسداران قلب آسيا) اثرميکائيل بيري- ترجمه حليم قیومی           
  • 5.       امپراطوري يفتلي ها – اثر ظفرپيمان
    6.       صفحاتي از تاريخ معاصر افغانستان ـ نوشته اي از سردار محمد رحيم ضيايي
    

  • فرهنگ و مردم

  • 7.   رباعيات خواجه عبدالله انصاري                       
  • 8.   الهي نامه خواجه عبدالله انصاري                     
  • 9.    نوروز خوش آيين – اثر اکادمسين دکتوراحمدجاويد                  
  • 10.   بخوان و بنويس (کتاب آموزش زبان دري براي کودکان) اثر ضياء الله ضیاء عزیز  
    
  • 11.   رهنماي کابل ـ اثرمحمدناصرغرغشت               
  • 12.   ضرب المثل هايي گلچين – گردآورنده سيمين حيدرفضل            
  • 13.   سيرتصوف درافغانستان – اثر دکتورعبدالحي                  
  • 14.   آشپزي افغاني تأليف سيمين حيدرفضل (به لسان آلماني)  

  • شعر و ادبیات

  • 15.   ورقها – مقالات مرحوم دکتورآصف سهيل                    
  • 16.   شيون آوارگان اثر عزيز احمد نوري (اشعار)                 
  • 17.   ارمغان ازاشعار – مجموعة شعري مرحوم دکتورآصف سهيل                    
  • 18.   شاه ولايتمآب درنغمات ملكوتي مولاناي روم : اثر دكتور اسدالله رايد                    
  • 19.   هذيان  هاي دورِ غربت –  مجموعة داستانهاي كوتاه از رهنورد زرياب                  
  • 20.   سردار محمد رحيم ضيايي « شيون كابلي» تأليف ولي احمد نوري               
  • 21.   تولد فجر –  اثر سليمان راوش             
  • 22.   ”چاربيتي هاي گلچين“ تورپيكي عزيز              
  • 23.   ”از چاهسارِ مغرب“ مجموعه اشعار عفيف و پايير           
  • 24.   فرياد دل “مجوعة رباعيات” از شيما عزيز ملكيار                       
  • 25.   سردار محمد رحيم ضيايي “شيون كابلي” زندگي و اشعار ـ ولي احمد نوري           

  • اجتماعیات

  • 26.   قانونگزاري کار – اثر دکتورعلي محمد ذکريا                
  • 27.   زن درافغانستان وجهان – اثر عبدالحميدمبارز     
  • 28.   كرونولوژي رويداد هاي مهم افغانستان – ١٩٠١ تا امروز – اثر دكتور علي محمد ذكريا
    
  • 29.   عبور ازتنگناي سرنوشت (تحليلي ازاوضاع سياسي افغانستان) – اثر عطانورزائي
  • 30.   آميزش و تعارض بين دين و سياست در افغانستان – اثر محمدقاسم فاضلي               
  • 31.   نگاهي به ديموكراسي در فرهنگ سياسي اسلام و افغانستان ـ دكتور خليل الله قديري            
  • 32.   مباحث در بارة حقوق، شرح مختصر يك تعداد قواعد و نظام هاي حقوقي ـ دكتورهاشم ساعد
    
  • 33.   گنجينة نامها در افغانستان ومعرفي مختصر زنان و نامدار ـ ولي احمد نوري              
  • 34.   افغانستان گلستان اقوام ـ ولي احمد نوري                      
  • 35.   گريز از باران، به زير ناودان ـ مجموعة مقالات ـ محمدنعيم بارز   
  • 36.   سازمانها و مطبوعات مقاومت اثر سيد وليد ساعد            
  • 37.   افغانستان معاصر از دید نوین. (دیموکراسی در گرو سنت ها). مؤلف : محمدحسن مسرور

  • بیدل:

  • 39.   تجلي دوست “تركيب بند و ترجيع بند” حضرت بيدل به كوشش عارف عزيز           
  • 40.   نقطۀ از نقش بيدل، يا لوحة گلچيني دل ـ گردآوري و اهتمام سلطان احمد كوكچه               
  • 41.   گزيدة غزليات بيدل ـ به كوشش عبيد صافي                   
  • 42.   گزيدة رباعيات و اشعار بيدلانه ـ به كوشش عبيد صافي    
  • 43.   بیوگرافی حضرت ابوالمعانی بیدل – تطبع و تألیف : حمیدالله مخدوم زاده    
  • 44.   مخمسات و غزلیات بحر طویل – به کوشش عبید صافی     
  • 45.   زمزمه هايي غرب – مجموعة شعري دکتور رفيق شمعريز  
  • 46.   رهايي ـ اقتباس و نگارش عزيز پائيز “تشريح اشعار مولاناي بلخ”  
  • 47.   وجه دین – روش تأویل نزد ناصرخسرو – به کوشش عزیز پائیز    
    

    اسلام:

  • 48.   هزار حقيقت علمي قرآن مجيد ـ ترجمه از فرانسوي دكتور شفيق يونس       
  • 49.   انكشاف طب سنتي اسلامي در ادوار تاريخ ـ دكتور شفيق يونس     

  • نباتات

  • 50.   طب سنتي در افغانستان ـ دكتور شفيق يونس       
  • 51.   جهان نباتات مظهر قدرت الهي ـ دكتور شفيق يونس        
  • 52.  حکمت و نقش نباتات قرآنی و احادیث مبارک در حفظ سلامت بدن

 

 

 

وضعيت امروزي افغانستان طوريست كه ما بايد گذشتۀ خود و وطن خويش را از لابلاي تاريخ جستجو كنيم تا باشد كه بدبختي و بحران امروز را به تحليل گرفته آيندۀ و بازسازى فرداى وطن عزيزما افغانستان را تهداب بگذاريم. خصوصاً كه نسل جوان ما امروز كه مردان آيندۀ اين ديار خواهند بود از تاريخ وطن بي خبر نبوده و بدانند كه ما كيستيم؟ و نياكان ما كي ها بودند؟ سرزمين ما كجا بوده و وسعت خاك آن در طول تاريخ از كجا به كجا مي رسيد و حالا به كدام وسعت محدود شده است؟

بدين منظور انجمن فرهنگ افغانستان تصميم گرفت تا كتاب ذيقيمت سراج التواريخ امير حبيب الله خان سراج الملت را به صورت مداوم را باز نويسي كرده و بدين وسيله به نسل جوان افغان هديه نمايد.

خاطر نشان بايد ساخت كه در رسم الخطي كه اصل آن بچاپ رسيده، كدام تغييري آورده نشده، همچنان نقطه گذاري در آن مراعات نشده زيرا اصل آن چنين است و نبايد اصليت آن تغيير كرده و تصرفي در آن وارد گردد.  بايد متذكر شد كه شايد اغلاط طباعتي نيز در متن كتاب به مشاهده ميرسد و اصلاح آن از صلاحيت اين قلم نبوده و طوري كه نوشته شده آنرا انتقال مي دهيم كه البته خوانندگان اين امانت داري ما را درك خواهند نمود.

اميد است كه درين راه كه بسي بزرگ است خداوند ما را توفيق دهد و روح و روان جناب محترم زنده ياد “فيض محمد كاتب هزاره” را كه يك دانشمند و نويسندۀ بزرگ اين سرزمين بوده و افتخار آن به هر فرد افغان ميرسد شاد گرداند.

البته اگر خداوند توفيق دهد بعد از تكميل آن بصورت كتاب نيز انتشار خواهد يافت .

قسمت اول:
قسمت دوم:
قسمت سوم:
قسمت چهارم:
قسمت پنجم:
قسمت ششم:

DICTIONNAIRE MULTILINGUE DES PLANTES UTILES ET LEURS USAGES TRADITIONNELS
Arabe, Anglais, Français, Allemand, persan, Pashtô, Urdû, Hindî, Sanskrit, Chinois, Portugais, Russe, Espagnol
Auteur : Dr. Chafique YOUNOS
ISBN : 978 -2914542-20-3
Prix : 25€
360 pages  15/21 cm
bon_de_commande

The “Multiling dictionary of plants and their traditional uses” contains more than 1000 species of spice, dye, dietary, medicinal, industrial, and ornamental plants collected in 726 monographs.

Each mpnograph starts with the scientific Latin name and the possible synonyms of the Latin name. The plant family is also mentioned. Afterwards, the vernacular names are listed in Arabic, Chinese, English, French, German, Hindi, Italian, Pashto, Persian (Dari, Iranian, Tadjik), Portuguese, Russian, Sanskrit, Spanish, Turkish, an in Urdu (Pakistani).

The used parts of the plants and their traditional uses in different civilizations and in different regions of the world are included in this dictionary in the end of each monograph.

This dictionary could be a work tool for searchers in ethno-botany, ethno-pharmacoloy, and in ethno-medicine.

It could be also a precious need for farmers and traders of plants, for tourists, for household, emigrants, and for every person living far his country.

A plant has several names in many countries. Inversely, several plants can have the same vernacular name. This makes the task of populations and plant users more difficult. Thus, this dictionary facilitates the understanding between populations of various societies.

At the end, the mention of the used parts and their traditional uses help searchers and other users in their steps and also in the choice of their methodology of work.

انكشاف طب سنتي اسلامي در ادوار تاريخ

تأليف: محمدشفيق يونس”استاد اتنوبوتانيك در يونيورسيتي متز – فرانسه
امور كامپيوتري: عارف عزيزانجمن
فرهنگ افغانستان
انتشارات باميان
شهر ليموژ – فرانسه
تعداد صفحات: 280 صفحه
تعداد نشر: 1000 جلد
سال نشر:   1387ش / 2009ع
ISBN : 978-2-914245-30-2
قيمت : 16.50 يورو

اتاق بدون کتاب، مانند جسم بی‌روح است. سیسرون

برگ‌های کتاب، به منزله بال‌هایی هستند که روح ما را به عالم روشنایی پرواز می­دهند. ولتر

باید زیاد مطالعه کنیم تا بدانیم که هیچ نمی­دانیم. منتسکیو

پرورش روحی بشر بر عهده کتاب است. پلو تارک

در دنیا لذتی نیست که با لذت مطالعه برابری کند. تولستوی

کتاب، جام جهان نماست. هوگو

من هیچ غمی نداشته­ام که خواندن یک صفحه کتاب، آن را از بین نبرده باشد.مونتسکیو

کتاب خواندن، بزرگ‌ترین لذت هر مرد شرافتمندی است. لولین فایر

کتاب‌ها بودند که به من کمک کردند تا از باتلاق نادانی بیرون ایم وگرنه نابود می­شدم. ماکسیم­ گورگی

هنگامی‌که مردم از کتاب خواندن باز می­مانند، از فکر کردن باز می­مانند. دیدرو

کتاب، برای تعلیم و تربیت نوشته شده و نقش تعلیم و تربیت، بی­اندازه مهم است؛ زیرا سرنوشت قطعی زندگی بشر را تعیین می­کند.و.گ بلینسکی

بدون حکومت، مى شود زندگى کرد، ولى بدون کتاب و مطبوعات نمى شود. ابراهام لینکن

خوشبخت، كسي است كه به يكي از اين دو چيز دست رسي دارد: يا كتاب خوب و يا دوستاني كه اهل كتاب باشند. ويكتور هوگو

ابوالحسن علی بن حسین مسعودی، صاحب کتاب معروف مروج الذهب درباره کتاب، چنین می گوید: «چه همدم و یار خوبی است کتاب! اگر خواهی، لطایف آن سرگرمت کند و بخنداندت و گرخواهی، مواعظ آن، تو را اندرز دهد. کتاب، مونسی است که از نشاط تو نشاط گیرد و با خفتن تو بخوابد و جز آن چه تو خواهی نگوید. همسایه ای نکوکارتر، معاشری منصف تر، رفیقی مطیع تر، معلمی پرمایه تر، یاری لایق تر و امین تر و سودمندتر و نکوخصال تر و سرگرم کننده تر از آن نیابی. اگر بدونظر کنی، تو را بهره دهد، فهمت را قوی کند و علمت را بیفزاید»

ابن ادریس حلی که از فقیهان نامور اسلامی است، درباره کتاب چنین می گوید: چه بسا انسان فرزانه ای که در می گذرد، ولی کتاب هایش می ماند. خردمند، فانی می شود؛ اما اثرش ماندگار می گردد. اگر پیشینیان در کتاب هایشان حکمت های شگفت را جاودانه و شیوه زیست خود را برایمان ثبت و بدین ترتیب نادیدنی را برایمان دیدنی نمی کردند و درهای بسته را نمی گشودند و فزونی دانش خود را بر کمی معلومات ما نمی افزودند، اکنون چه عاقبتی نصیب ما می شد؟

جاحظ، یکی از ادیبان مشهور و دانشمند معروف جهان اسلام است. وی درباره کتاب، سخن جالبی دارد. ایشان در این باره می گوید: کتاب، درختی است که همیشه پربار و پرمیوه و ثمر است. کتاب، هم نشینی است که تو را خسته و ملول نمی سازد. دوستی است که تو را فریب نمی دهد. رفیقی است که به تو آزار نمی رساند. اگر مطالعه کتاب هیچ فایده ای نداشته باشد، جز همین که تو را از ایستادن بیهوده در منزل و نگاه کردن به عابران باز دارد، کفایت می کند

اولیور کولد اسمیت، یکی از نویسندگان سرشناس غربی، درباره کتاب می نویسد: وقتی که دفعه اول، یک کتاب خوب می خوانم، مانند آن است که با یک دوست جدید آشنا شده ام. وقتی که همان کتاب را دو مرتبه می خوانم، مانند آن است که با دوست قدیمی، مجددا ملاقات کرده ام

اسمایلز، در مورد فایده های کتاب می گوید: کتاب، برای طبقات مختلف مردم مفید است. چه بسیار کسانی که قوای افسرده و خاموش آنان، پس از خواندن تاریخ حیات بعضی رجال بزرگ، شعله ور شده است و در خود، استعداد کافی احساس نموده، از تنگنای بطالت به شاهراه کار و سعادت افتاده و رشته زندگی را به کلی تغییر داده اند. گاه، کتاب انسان را سراپا شعله و همت و غیرت و نشاط می کند

گرد آورنده محترم مسعود فاراني

اسم كتاب                            گنجينۀ نام هاي افغانستان
نگارنده و مؤلف                     ولي احمد نوري
صفحه بندي و صحافت              تورپيكي عزيز
اسم ناشر                             ولي احمد نوري

امور ديزاين و كمپيوتري        عارف عزيز “گذرگاه
مطبعه                                « انجمن فرهنگ افغانستان» شهر ليموژ – فرانسه
تاريخ چاپ                          زمستان ١٣٨٥ شمسي/ ۲۰۰۷ ميلادي
تعداد چاپ                            (١٠٠٠) جلد
No.ISBN:978-2914245-23-4
قيمت: 18.50 يورو

---